Pepijn Sonneveld en collega's zijn strategische en operationele partner bij (gedrags)veranderingsprocessen.

Menselijk gedrag is misschien wel de meest complexe factor binnen een organisatie. Bij sturing van gedrag kunnen we dan ook geen wonderen verwachten. Wel kunnen we de structuur, die wetenschappelijke modellen bieden, gebruiken om strategieën te kiezen. Om zo, stap voor stap, het gewenste menselijk gedrag toch op zijn minst te beïnvloeden.

Er is veel psychologisch onderzoek gedaan naar het beschrijven, voorspellen en veranderen van gedrag. Een bekend gedragbeïnvloeding model is de Reasoned Action Approach van Fishbein & Ajzen (F&A, 2009). Deze sociale wetenschappers zijn actief vanaf de jaren '70 en bieden een inkijk in de architectuur van de totstandkoming van gedrag. Laten we het gewenste gedrag, bijvoorbeeld duurzaam handelen “doelgedrag” noemen.
De kans op het bewerkstelligen van doelgedrag neemt volgens hen toe naarmate drie overtuigingen in meerdere mate aanwezig zijn in het individu.

F&A benoemen de gevolgsovertuiging, waarbij men ervan overtuigd is, dat het bedoelde gedrag leidt tot een positief gevolg of op zijn minst een negatief gevolg voorkomt. 
Verder beschrijven ze de normovertuiging: van het voorgenomen gedrag wordt verwacht dat het zal leiden tot goedkeuring van de sociale omgeving.
Tot slot spreken ze van de haalbaarheidsovertuiging. Het individu is ervan overtuigd dat hij/zij over de juiste eigenschappen beschikt en in de situatie is om het doelgedrag effectief uit te voeren.
Dit inzicht kan een organisatie handvaten geven om gedrag te beïnvloeden.
Individuen hebben in hun mentale systeem een gemêleerde verzameling van verschillende overtuigingen. Sommige van deze overtuigingen leiden het sterkst tot bepaald doelgedrag. In diezelfde 'grabbelton' zitten normaal gesproken ook overtuigingen, die de intentie om dat doelgedrag te vertonen verminderen.
De kunst is nu om dìe overtuigingen naar boven te roepen, die zich positief en krachtig verhouden tot het doelgedrag.
Door te onderzoeken welke overtuigingen mede zouden kunnen leiden tot het doelgedrag, deze te ordenen naar sterkste overtuiging en krachtigste gekoppelde gevoelens èn deze overtuigingen op het juiste moment te communiceren, kun je invloed hebben op gedrag in organisaties.

Meer weten? De Reasoned Action Approach is een van de toepasbare modellen. Wilt u meer informatie welke praktische alternatieve modellen beschikbaar zijn, kunt u vrijblijvend contact opnemen.

Pepijn Soneveld geeft advies, wokshops en korte interactieve presentaties over dit onderwerp.